Metoda Billingsów polega na zaprzestaniu współżycia w dniach przewidywanych jako dni płodne. W tej metodzie dni płodne wyznacza się na podstawie obserwacji śluzu szyjkowego który wytwarzany jest przez gruczoły szyjki macicy. Śluz należy obserwować codziennie a wyniki obserwacji starannie zapisywać. Właściwości śluzu zmieniają się w zależności od ilości produkowanych przez jajniki hormonów.

       Możemy wyróżnić kilka w czasie cyklu miesięcznego:

• Okres niepłodności. Występuje zaraz po ustaniu miesiączki. W pierwszym etapie (etap suchy) śluz nie występuje. Czasami zdarza się, że etap suchy może u kobiety nie wystąpić. W etapie drugim pojawia się lepki, gęsty śluz w stosunkowo małych ilościach.
• Okres płodny. Pojawienie się śluzu jasnego, śliskiego, gładkiego i przezroczystego oznacza o rozpoczęciu dnia płodnego. Jest również oznaką zbliżającej się owulacji i poprzedza ją na ok. 6 dni.
• Szczyt płodności. Jest to okres kiedy ilość wydzielanego śluzu jest najobfitsza. Może trwać 24 godziny albo 48 godzin przed faktycznym szczytem płodności. Jajeczkowanie zazwyczaj występuje zaraz po szczycie wydzielania śluzu.
• Okres niepłodności po jajeczkowaniu. Występuje od czwartego dnia po szczycie płodności. Śluz staje się gęsty, lepki i nieprzeźroczysty.

       Metoda ta wymaga dużo cierpliwości oraz staranności w prowadzonych pomiarach. Jeśli kobieta dobrze pozna tą metodę i dobrze nauczy się interpretacji śluzu może być ona dosyć skuteczna.